piątek, 21 czerwca 2024

Folwark Schlösserów. Opatówek. Józefów.

autor: Dominika Pawlikowska

                                                     Folwark Opatówek

W Archiwum Państwowym w Kaliszu przechowywana jest księga ludności folwarku w Józefowie, Opatówek, obejmująca lata 1917-1930. 

Zespół folwarczny usytuowany był w północnej części założenia ograniczonego od północnego wschodu ulicą Cmentarną i od członu rezydencjonalnego oddzielony od 1942 roku ulicą Kaliską. Około 1817-1820 uformowane zostały dwa prostokątne podwórza rozmieszczone symetrycznie, po obu stronach ulicy Szkolnej, z dworem administratora na osi. Wówczas w kierunku południowo-wschodnim od podwórza pierwszego postawiono dwa domy robotników majątkowych połączone murem. Zapewne w końcu XIX wieku powstało trzecie obejście po północno-zachodniej stronie dworu administratora. Obecnie z członów folwarcznego założenia zachowało się podwórze drugie i domy robotników majątkowych natomiast zasadnicza część klasycystycznej zabudowy podwórza pierwszego została bezmyślnie zlikwidowana w latach 80 XX wieku w związku z budową nowych bloków mieszkalnych i powstaniem pawilonu handlowego.
Do tej pory zachował się murowany spichlerz klasycystyczny zbudowany w latach 1817-20, zaadaptowany na sklep meblowy.


Domy pracowników folwarcznych.
Ul. Szkolna 1979r.


Zameldowani w pałacu:

Karol Adolf Schlösser, syn Karola Ernsta Karol Ernest Schlössera, urodził się w 1871 roku w Ozorkowie. 
Jego ojciec Karol Ernest Schlösser był postacią wybitną nie tylko w dziedzinie przemysłu, ale również jako filantrop i działacz społeczny. Urodzony w 1832 roku w Ozorkowie, zmarł w 1881 roku w Opatówku, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii Polski. Jego działalność przemysłowa obejmowała nie tylko zakładanie browarów i stadnin koni, ale także współpracę z innymi przemysłowcami w zakupie cukrowni i tworzeniu spółek handlowych. Jego działalność filantropijna była równie imponująca; jako radny miasta Ozorkowa i członek różnych organizacji społecznych, Schlösser angażował się w życie lokalnej społeczności, wspierając ubogich i chorych, finansując opiekę medyczną oraz edukację.

Karol Adolf Schlösser. Księga ludności. APK.

Karol Adolf Schlösser poślubił Zofię z d. Karsch / Karsz urodzoną w Radomiu, córka Theodora Karscha Pałac Karschów i Wickenhagenów – Retropedia Radomia
Mieli dwie córki:

  • Irenę Zofię urodzoną w 1905 w Opatówku
  • Zofię Helenę urodzona w 1907 w Opatówku
W Opatówku mieszkała z nimi matka Karla Adolfa - Anna Natalia Schlösser ur. w 1843.

Właścicielka posiadłości w Opatówku 
Anna Natalia Schlösser z domu Helbing ur. w 1843.

Mieszkała tu również siostra Karola Adolfa Schlössera baronowa Matylda von Buchholz, wdowa, z dziećmi. Przybyła tu z Warszawy, po śmierci męża Ernesta von Buchholz.
  • Adolf Aleksander baron von Buchholz ur. 1896 Warszawa
  • Ernest Alfred baron von Buchholz ur. 1902 Ozorków
  • Helena Zofia baronówna von Buchholz ur. 1887 Warszawa

baronowa Matylda von Buchholz, wdowa, z dziećmi: Adolf Aleksander baron von Buchholz ur. 1896 Warszawa, Ernest Alfred baron von Buchholz ur. 1902 Ozorków, Helena Zofia baronówna von Buchholz ur. 1887 Warszawa



W folwarku zatrudnieni byli robotnicy, którzy nie pochodzili z Opatówka, chyba że byli kolejnym pokoleniem tu urodzonym. 

nr 2
-Józef Krzanowski ur. 1853, s. Teofila i Wiktorii z d. Brzozowska, obywatel ziemski i Stanisława z d. Izdebska ur. 1873 Żytomierz, c. Stanisława i Marii z d. Orańska, poch. szlacheckie,
nr 3
-Michał Fibakiewicz ur. 1866 Nosków, wyzn. katol., ogrodnik i Nepomucyna ur. 1864 Marchwacz, z d. Kaczmarek, z dziećmi,
-Aleksander Hofman ur. 1843 wyzn. katol., owczarz i Antonina ur. 1851 Chojny, I voto Radaś, z d. Michałek, z dziećmi,
-Anna Wesołek, ur. 1874, c. Stanisława i Agnieszki z d. Kaleta, wyzn. katol., panna, służąca,
-Jan Pieprz ur. 1846 Prusy, s. Pawła i Emmy z d. Kurzawa, wyzn. katol., robotnik i Marianna z d. Kawecka,
-Wojciech Lamek ur. 1888 Stobno, kawaler, robotnik, Cecylia Lamek ur. 1889 Stobno, wyzn. katol., panna, robotnica, Stanisława Lamek ur. 1894 Marjanów, panna, robotnica, Józefa  Lamek ur. 1892 Marjanów, panna, robotnica,
nr 4
-Marcin Szmigielski ur. 1869 Równa, s. Grzegorza i Marianny z d. Zadka, żonaty, wyzn. katol., robotnik i Antonina ur. 1878 z d. Janiak, z dziećmi,
-Katarzyna Jaryszek ur. 1860 folwark Opatówek, c. Kazimierza i Petroneli z d. Kaźmierczak, wyzn. katol, panna, przy bracie,
-Michał Jaryszek ur. 1862 folwark Opatówek, s. Kazimierza i Petroneli z d. Kaźmierczak, wyzn. katol, robotnik  z zoną Marianną ur. 1870 Szczytniki, z dziećmi,
nr 5
-Wincenty Wiśniewski ur. 1866 Opatówek, s. Ksawerego i Marianny z d. Lewandowska, wyzn. katol., kawaler, robotnik
-Magdalena Radna ur. 1821 Zawidowice/Prusy, z d. Derwicka, c. Jana i Julianny z d. Brwionka, wyzn. katol., wdowa, robotnica,
-Tomasz Radny ur. 1846 Pleszew/Prusy, s. Józefa i Magdaleny z d. Derwicka/Derwit, kawaler, robotnik,
-Apolonia Radna ur. 1864, z d. Derucka, c. Marcina i Petroneli z d. Piekarska, wyzn. katol., wdowa, robotnica, z dziećmi,
-Antoni Radny ur. 1900 Łódź, s. Władysława i Apolonii z d. Derucka, wyzn. katol., robotnik i Henryka ur. 1898 Łódź, z dziećmi,
-Ludwik Woźny ur. 1833 Warszew, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1842 Zmyślanka, z d. Janik wyzn. katol.,
-Stanisław Woźniak ur. 1877 Opatówek, s. Ludwika i Marianny z d. Janik, wyzn. katol. robotnik i Marianna ur. 1887 Łódź, z d. Filipowicz, z córką,
-Marcin Woźniak ur. 1869 Opatówek, s. s. Ludwika i Marianny z d. Łukowska, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1872 Cielce, z dziećmi,
-Maksymilian Leżański ur. 1858 Opatówek, s. Ignacego i Michaliny z d. Gitlewska, wyzn. katol., rzemieślnik, wdowiec, z dziećmi, m.in. :
-Aleksander Leżański ur. 1898 Łódź, s. Maksymiliana i Marianny z d. Nagler, , wyzn. katol., robotnik i Anna  ur. 1890 Łódź, z d. Jadczyk,
-Katarzy6na Pejaś ur. 1857 Marchwacz, wyzn. katol., wdowa, robotnica,
-Józef Jaskuła ur. 1861 Prusy, wyzn. katol., robotnik, z żoną Zofią ur. 1854 Więcław, z synami:
-Antoni Jaskuła ur. 1890 Opatówek, s. Józefa, wyzn. katol., rzeźnik i Walentyna 1894 Stare Miasto, z d. Nowicka, c. Michała  i Marianny z d. Skrzybalska,
-Franciszek Jaskuła ur. 1887 Opatówek, wyzn. katol. krawiec z żoną Walerią ur. 1889 Łódź i córką,
-Marianna Olejniczak ur. 1875 folwark Opatówek, c. Józefa i Julianny z d. Cieplik, wyzn. katol, panna, robotnica,
-Józefa Balcerzak ur. 1846 Tygorów?, z d. Brzezińska, wyzn. katol., wdowa, robotnica,
-Franciszka Ordzińska ur. 1864 Stare Miasto, z d. Bogacz, wyzn. katol., wdowa, robotnica, z dziećmi,
 nr 6
-Władysław Brzeziński ur. 1858 Więcławy, wyzn. katol., robotnik i Leonia ur. 1859 Rydzyń, z córką,
-Marianna Ciszewska ur. 1837 Okolew, z d. Majewska, wdowa, z własnych funduszów, z synem:
-Józef Ciszewski ur. 1869 Borzyków, s. Ignacego i Marianny, przy matce,
-Antoni Przyłęcki ur. 1878 Opatówek, s. Stanisława i Józefy z d. Kordas, wyzn. katol., stolarz i Bronisława ur. 1886 Rusiec, z d. Łaniewska, z synem Czesławem ur. 1907 Łódź, 
-Józef Przyłęcki ur. 1869 Opatówek, s. Stanisława i Józefy z d. Kordas, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1870 Warta, z d. Kowalczyk z dziećmi,
-Agnieszka Skalska ur. 1850 folwark Opatówek, c. Marianny, panna, służąca,
-Antoni Bielawski ur. 1846 Winiary, s. Antoniego i Teofili z d. Królikowska, kawaler, gorzelany,
-Jan Gatkowski ur. 1844 Koźminek, wyzn. katol., robotnik,
-Albert Gadera, ur. 1869 folwark Opatówek, s. Mateusza i Franciszki z d. Bieniaszek, kawaler, służący,
-Marianna Nefej ur. 1840 Zajączki, z d. Młynek, wdowa, robotnica,
nr 7
-Andrzej Paluszek ur. 1865 Goszczanów, s. Jana i Petroneli  z d. Bieniaszek, wyzn. katol., robotnik i Stanisława  ur. 1869 Włyń, z d. Okencka, z dziećmi,
nr 8 
-Piotr Szymański ur. 1834 Smardzew , wyzn. katol, wdowiec, robotnik, z dziećmi, m.in.:
-Andrzej Szymański ur. 1879 Sieradz, s. Piotra i Marianny z d. Frontczak, robotnik i Agnieszka ur. 1873 Męka Pańska, z dziećmi,
-Michał Szymański ur. 1870 Łubny, s. Piotra i Marianny z d. Frontczak, robotnik i Helena z d. Mielcarek ur. 1860 Kłocko, z dziećmi,
nr 9
-Paweł Zimny ur. 1847 Godziesze, wyzn. katol., robotnik i Michalina ur. 1853 Radoszewiec, z d. Kwaśniak I voto Golba, z dziećmi, m.in.:
-Antoni Zimny ur. 1899 Łódź, s. Pawła i Władysława ur. 1898 Huta, z synem Henrykiem ur. 1930 Kuchary,
-Stefan Kwaśniak ur. 1885 Czyste i Marianna ur. 1892 Dombrówka pow. wieluński, z dziećmi,
-Tomasz Nefej ur. 1852 Piwonice, s. Franciszka i Marianny z d. Nieborak, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1848 Zajączki , z d. Dymarczyk, z dziecmi,
-Klotylda Józefa Nurek ur. 1848 Cienia z d. Melcarek, wyzn. katol., wdowa, wyrobnica, z dziećmi: Marianna ur. 1882 Głaniszew, Antonina ur. 1883 folwark Opatówek, Władysław ur. 1884 Błaszki, Andrzej ur. 1879 Opatówek, Teofila ur. 1887 Wróblew, Kazimierz ur. 1890,
-Ignacy Bzik ur. 1875 folwark Opatówek, s. Jana i Józefy z d. Muchaderska, wyzn. katol., robotnik i Józefa ur. 1876 Rożenno z d. Bąk, z dziećmi,
-Michał Warszowski ur. 1866 folwark Opatówek, s Franciszka i Macjanny z d. Przybył, wyzn. katol., robotnik i Jadwiga ur. 1873 Aleksandria, z d. Pipa, z dziećmi,
nr 10
-Wojciech Pacholski ur. 1857 Łuczyn s. Kunegundy z d. Pacholska, wyzn. katol., robotnik i Franciszka ur. 1847 Borów, z d. Pogorzelec, z dziećmi,
-Andrzej Łuczak ur. 1868 Opatówek, s. Benona i Kunegundy z d., Pacholczyk, wyzn. katol., robotnik i Elżbieta ur. 1866 Petryki z d Talar, 
-Antoni Przybylak ur. 1877 Opatówek s. Michała i Antoniny z d. Woźniak i Katarzyna ur. 1875 Kleczew, z d. Kurzawa, z dziećmi, 
-Teofil Biskupiak ur. 1886 Opatówek wyzn. katol., rzeźnik i Władysława ur. 1883 Dobrzec mały, z d. Jarmicka, z dziećmi,
nr 11
-Franciszek Kasprzakur. 1860 Cienia, s.Walentego i Marianny z d. Pokrzywa, wyzn. katol., robotnik i Michalina ur. 1861 Opatówek, z d. Kościelniak, z dziećmi,
nr 12
-Marianna Jarzembowska ur. 1850 Stok, wyzn. katol., wdowa, robotnica, z dziećmi,
nr 13
-Małgorzata Zaporska ur. 1852 Rajsko, wyzn. katol., panna, robotnica,
-Józefata Rubiś ur. 1847 Winiary, z d. Czyczyczkiewicz, wyzn. katol., wdowa, robotnica,
-Emilia Garzewska ur. 1838 Tykadłó, wyzn. katol., panna, robotnica,
-Karolina Knop ur. 1832 Czarnożyły, z d. Brodzińska, wyzn. katol., wdowa, robotnica,
nr 14
-Walenty Rubiś ur. 1866 Opatówek, wyzn. katol., robotnik i Agnieszka ur. 1866 Zduny, z d. Mańska, z dziecmi,
nr 15
-Józef Stankiewicz ur. 1853 Kościelna wieś, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1856 Kamostek, z dziecmi,
nr 16
-Katarzyna Cozaś ur. 1818 Szałe, z d. Szmaja, wyzn. katol., wdowa, robotnica,
- Ignacy Cozaś ur. 1848 Tłokinia, s .Katarzyny i Marcina, wyzn. katol., kawaler, robotnik,
-Rozalia Cozaś, ur. 1851 Tłokinia, panna,
-Marianna Cozaś ur. 1850 Prusy,z d. Gerlach, wyzn. katol., wdowa, wyrobnica, z dziećmi,
nr 17
-Józefa Rygas, ur. 1859 Cienia, z d. Warszowska, wdowa, przy krewnych,
-Józefa Spisz ur. 1842 Trojanów, c. Tomasza i Marianny z d. Dziedzic, wyzn. katol., panna, wyrobnica,
-Antonina Bekier ur. 1838 Tuliszków, z d. Klamecka, wyzn. katol., wdowa, wyrobnica,
-Wojciech Błaszczyk ur. 1821 Prusy, wyzn. katol., wdowiec, dróżnik,
-Tomasz Blaszczyk ur. 1858 Zduny, s. Wojciecha i Jadwigi z d. Wielgosz, wyzn. katol., robotnik,
-Aleksander Malarczyk ur. 1874 Kalisz, s. Barbary Malarczyk, wyzn. katol., robotnik i Józefa ur. 1864 Wrząca, z d. Filipiak, z dziećmi,
-Antoni Stankiewicz ur. 1856 Kościelna wieś, s. Antoniego i Barbary z d. Kuświk, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1850 Prusy, z d. Plewa, z dziećmi, m.in.:
-Władysław Stankiewicz ur. 1887 folwark Opatówek i Anna ur. 1878 Słodków, z d. Muszyńska, z dziećmi,
-Karol Świderski ur. 1872 Dzierzbin, wyzn. katol., robotnik i Franciszka ur. 1870 Morawin, z d. Binek, ,z dziećmi,
-Stanisław Stępniewski ur. 1882 Brzeziny, wyzn. katol., robotnik, i Marianna  ur. 1885 Stobno, z d. Łazarek, z dziećmi,
-Antoni Stępniewski ur. 1886 Brzeziny, wyzn. katol., robotnik, i Antonina ur. 1890 Skarszew, z d. Wozniak, z dziećmi, 
-Franciszek Chojnacki ur. 1890 folwark Józefów, s. Jana i Marianny z d. Skurczak, wyzn. katol., robotnik i Franciszka ur. 1888 Bogdanów, z d. Walczak, z dziećmi,
-Julianna Cierpka ur. 1876 Górki Duże, z d. Gietzel, c. Ludwika i Julianny z d. Wendt, wyzn. ewang., wdowa, z dziećmi,



Źródło:


O tym, że właściciel folwarku, zięć Schlössera udzielił schronienia moim dziadkom i gdzie znajdowały się zabudowania folwarczne w Józefowie:

Wirtualne Muzeum. Historia w sepii. : „A było to tak...”. Opatówek. Konrad Wünsche.


Tu są akta w archiwum:
https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/95469?_Zespol_javax.portlet.action=zmienWidok&_Zespol_nameofjsp=jednostki&_Zespol_delta=20&_Zespol_resetCur=false&_Zespol_cur=1

sobota, 8 czerwca 2024

Czy żydowska rodzina Kołtun zasługuje tylko na jedno zdanie w historii miasta Opatówek?

autor:
Dominika Pawlikowska
d.pawlikowska@wp.pl

Dlaczego zgłębiając historię Opatówka ciągle przeżywam szok?

We wspomnieniach Stefana Melki w opowieści "Moje wspomnienia" odnajdujemy wzmiankę o żydowskiej rodzinie Kołtun: "Kołtun mieszkał na Zawodziu u Śnieguli i handlował zbożem".
Odnalazłam tę rodzinę w księgach ludności w Archiwum Państwowym w Kaliszu. Dom 89 był zamieszkany w latach 1917-1930 przez kilkudziesięciu członków tej rodziny. 
   Ciągle mnie szokuje, jak zaniedbana jest historia Opatówka, jak niewiele o nim wiemy. Ile przemilczano. W miasteczku, w którym pracuje tylu historyków, w publicznej instytucji jaką jest muzeum. Do tej instytucji mieszkańcy Opatówka przynoszą dziesiątki zdjęć z domowych archiwów. Co się dzieje z tymi zdjęciami? Moja ciotka Teresa Jaśkiewicz zabierała od mojej babci zdjęcia z naszych albumów i zanosiła je do muzeum. Czy one nie powinny znaleźć się w archiwum? Czy są skatalogowane? Gdzie są dostępne?
Jeszcze jedno pytanie. Dlaczego historie jednych rodzin znajdują kronikarzy, a publikacje są dofinansowane przez gminę? Dlaczego historie innych rodzin są przemilczane lub zdaniem urzędników nie zasługują na zainteresowanie? I dlaczego w końcu te historie innych rodzin nie znajdują dofinansowania z gminy? Za każdym, gdy pojawi się jakaś publikacja będę pytała o to władze.
   Czy naprawdę ta rodzina zasługuje na jedno zdanie w historii miasta?
Byłam zdumiona jak ogromna była to rodzina. Wszyscy byli zapisani w latach 1917-30 w księdze ludności Opatówka.

Dom był zamieszkany gównie przez ogromną rodzinę 4 braci wyzn. mojżeszowego:
-Szmul Icek Kołtun ur. 1867 Łask, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i żona Estera ur. 1863 Błaszki, z d. Żabinowska, rodzice: Abram i Chaja z d. Markowicz, z dziećmi:
-Boruch ur. 1891 Błaszki, kupiec i Ludka ur. 1891 Blaszki, z d. Madowicz, z dziećmi: Abram ur. 1909 Błaszki, Estera ur. 1917 Kalisz, Benjamin ur. 1921 Kalisz,
-Szeina Mariem ur. 1894 Błaszki,
-Menachem /Nuchem Majer ur. 1897 Błaszki, kupiec i Rojza ur. 1892 Sieradz, z d. Luel, z dziecmi: Estera Ryfka ur. 1919 Kalisz, Fajwel ur. 1929 Kalisz, Chaja Mojzesz ur. 1925 Kalisz, Pessa 1925 Kalisz,
-Jankev ur. 1899 Błaszki, kupiec i Sara Gitta ur. ? z d. Chrzanowska, rodzice: Kalman Moszek i Ruchla z d. Bornsztajn, z dziećmi: Abram Majer  ur. 1919 Chocz, Estera Ryfka ur. 1920 Chocz, Juda ur. 1922 Kalisz, Mordka ur. 1923 Kalisz, Nuchem 1924 Kalisz, Chaja ur. 1927 Kalisz,
-Fraida ur. 1906 Błaszki,
-Dawid ur. 1900 Błaszki, kupiec i Dyna ur. 1901 Działoszyn, z d. Szulit, rodzice:Abram i Jacheta Szeftel, z synem Abramem ur. 1926 Działoszyn,  
-Estera Chana ur. 1865 Łowicz, z d. Perl, I voto Lichtensztajn, rodzice: Abram Fiszel i Gołda z d. Brun(druga zona Szmula)
-Josef Kołtun ur. 1870 Tłokinia, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Małka ur. 1877 Kalisz, z d. Paradyż, rodzice: Szymon i Mindla Kitcze, z dziećmi:
-Nuchim /Nuchem ur. 1895 Kalisz i Ryfka ur. 1894 Kalisz, z d. Lipszyc, c. Izaaka i Ajdeli z d. Praszker, z dziećmi: Moina ur. 1920 Opatówek, Szymon ur. 1923 Opatówek, Mina ur. 1920, Halina ur. 1929 Kalisz
-Jankew ur. 1897 Opatówek
-Zelig ur. 1902 Opatówek, kupiec i Gołda ur. 1910 Siernicze? pow. słupecki, rodzice: Alie i Estera z d. Fogiel
-Cypra ur. 1906 Opatówek
-Nuchem ur. 
-Szaja Kołtun ur. 1872 Tłokinia,  rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Chaja Basia ur. 1873 Koźminek, z d. Burzyn, rodzice: Aron Daniel ?, z dziećmi:
-Jetta ur. 1894, 
-Boruch ur. 1896 Koźminek, kupiec i Rajzla ur. 1885 Łęczycaz  d. Hamburger 
-Abram ur. 1907 Koźminek, 
-Hinda ur. 1901 Koźminek, 
-Chana ur. 1903 Koźminek,
-Szajna Sura ur. 1909 Koźminek,
-Lejb ur. 1914 Koźminek,
-Chaim Kołtun ur. 1881 Opatówek, rodzice: Lajb i Estera z d. Rozenbaum wyzn. mojżeszowe, kupiec i żona Mindla ur. 1885 Błaszki, z d. Unger, rodzice: Izrael i Icela? z d. Jedwab, z dziećmi:
-Maja ur. 1909 Kalisz,
-Lipman ur. 1910 Kalisz,
-Nuchem ur. 1914 Opatówek,
-Lejb ur. 1916 Opatówek,
-Michla ur. 1919 Opatówek,

W tym domu mieszkali też:
-Józef Drozdowski ur. 1863 Żelazków, wyzn. katol., garbarz, kawaler,
-Apolonia Drozdowska ur. 1855 Ostrowite, z d. Kurtik, wdowa.
-Mieczysław Magier ur. 1879 Stawiszyn, wyzn. katol., robotnik

w domu nr 93 chyba najstarsza przedstawicielka rodu, żona Lajba i wszystkich wymienionych powyżej braci:
-Estera Kołtun ur. 1845 Dobra, z d. Rozenbaum, c. Nachema i Frajdy, wyzn. mojżeszowe, wdowa, handel, z dziećmi:
- Abram Kołtun ur. 1879 Opatówek, s. Lajba i Estery, wyzn. mojżeszowe, kawaler,
-Cyrla ur. 1887 Opatówek, c. Lajba i Estery, wyzn. mojżeszowe, panna,


-Boruch ur. 1896 Koźminek, kupiec i Rajzla ur. 1885 Łęczycaz  d. Hamburger
Boruch Kołtun ur. 1896 Koźminek, kupiec
i Rajzla ur. 1885 Łęczyca, z d. Hamburger

Żydzi, Opatówek, wojna
Boruch Kołtun ur. 1891 Błaszki, kupiec i Ludka ur. 1891 Blaszki, z d. Madowicz,
 z dziećmi: Abram ur. 1909 Błaszki, Estera ur. 1917 Kalisz, Benjamin ur. 1921 Kalisz
.


Żydzi, Opatówek, wojna
Chaim Kołtun ur. 1881 Opatówek, rodzice: Lajb i Estera z d. Rozenbaum wyzn. mojżeszowe, kupiec i żona Mindla ur. 1885 Błaszki, z d. Unger, rodzice: Izrael i Icela? z d. Jedwab, z dziećmi:-Maja ur. 1909 Kalisz,-Lipman ur. 1910 Kalisz, -Nuchem ur. 1914 Opatówek,-Lejb ur. 1916 Opatówek, -Michla ur. 1919 Opatówek.


Dawid ur. 1900 Błaszki, kupiec i Dyna ur. 1901 Działoszyn, z d. Szulit, rodzice:Abram i Jacheta Szeftel, z synem Abramem ur. 1926 Działoszyn,
Dawid ur. 1900 Błaszki, kupiec i Dyna ur. 1901 Działoszyn,
z d. Szulit, rodzice: Abram i Jacheta Szeftel, z synem Abramem ur. 1926 Działoszyn.

Jankev ur. 1899 Błaszki, kupiec i Sara Gitta ur. ? z d. Chrzanowska, rodzice: Kalman Moszek i Ruchla z d. Bornsztajn, z dziećmi: Abram Majer ur. 1919 Chocz, Estera Ryfka ur. 1920 Chocz, Juda ur. 1922 Kalisz, Mordka ur. 1923 Kalisz, Nuchem 1924 Kalisz, Chaja ur. 1927 Kalisz,
Jankev ur. 1899 Błaszki, kupiec i Sara Gitta ur. ? z d. Chrzanowska, rodzice: Kalman Moszek i Ruchla z d. Bornsztajn, z dziećmi: Abram Majer ur. 1919 Chocz, Estera Ryfka ur. 1920 Chocz, Juda ur. 1922 Kalisz, Mordka ur. 1923 Kalisz, Nuchem 1924 Kalisz, Chaja ur. 1927 Kalisz.

-Josef Kołtun ur. 1870 Tłokinia, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Małka ur. 1877 Kalisz, z d. Paradyż, rodzice: Szymon i Mindla Kitcze, z dziećmi: -Nuchim /Nuchem ur. 1895 Kalisz i Ryfka ur. 1894 Kalisz, z d. Lipszyc, c. Izaaka i Ajdeli z d. Praszker, z dziećmi: Moina ur. 1920 Opatówek, Szymon ur. 1923 Opatówek, Mina ur. 1920, Halina ur. 1929 Kalisz -Jankew ur. 1897 Opatówek -Zelig ur. 1902 Opatówek, kupiec i Gołda ur. 1910 Siernicze? pow. słupecki, rodzice: Alie i Estera z d. Fogiel -Cypra ur. 1906 Opatówek -Nuchem ur.
Josef Kołtun ur. 1870 Tłokinia, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Małka ur. 1877 Kalisz, z d. Paradyż, rodzice: Szymon i Mindla Kitcze, z dziećmi:-Nuchim /Nuchem ur. 1895 Kalisz i Ryfka ur. 1894 Kalisz, z d. Lipszyc, c. Izaaka i Ajdeli z d. Praszker, z dziećmi: Moina ur. 1920 Opatówek, Szymon ur. 1923 Opatówek, Mina ur. 1920,Halina ur. 1929 Kalisz, -Jankew ur. 1897 Opatówek-Zelig ur. 1902 Opatówek, kupiec i Gołda ur. 1910 Siernicze? pow. słupecki, rodzice: Alie i Estera z d. Fogiel, -Cypra ur. 1906 Opatówek.

-Menachem /Nuchem Majer ur. 1897 Błaszki, kupiec i Rojza ur. 1892 Sieradz, z d. Luel, z dziecmi: Estera Ryfka ur. 1919 Kalisz, Fajwel ur. 1929 Kalisz, Chaja Mojzesz ur. 1925 Kalisz, Pessa 1925 Kalisz,
-Menachem /Nuchem Majer ur. 1897 Błaszki, kupiec i Rojza ur. 1892 Sieradz, z d. Luel, z dziecmi: Estera Ryfka ur. 1919 Kalisz, Fajwel ur. 1929 Kalisz, Chaja Mojzesz ur. 1925 Kalisz, Pessa 1925 Kalisz.

Nuchim /Nuchem ur. 1895 Kalisz i Ryfka ur. 1894 Kalisz, z d. Lipszyc, c. Izaaka i Ajdeli z d. Praszker, z dziećmi: Moina ur. 1920 Opatówek, Szymon ur. 1923 Opatówek, Mina ur. 1920, Halina ur. 1929 Kalisz
Nuchim /Nuchem ur. 1895 Kalisz i Ryfka ur. 1894 Kalisz, z d. Lipszyc, c. Izaaka i Ajdeli z d. Praszker, z dziećmi: Moina ur. 1920 Opatówek, Szymon ur. 1923 Opatówek, Mina ur. 1920, Halina ur. 1929 Kalisz.

-Szaja Kołtun ur. 1872 Tłokinia,  rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Chaja Basia ur. 1873 Koźminek, z d. Burzyn, rodzice: Aron Daniel ?, z dziećmi: -Jetta ur. 1894,  -Boruch ur. 1896 Koźminek, kupiec i Rajzla ur. 1885 Łęczycaz  d. Hamburger  -Abram ur. 1907 Koźminek,  -Hinda ur. 1901 Koźminek,  -Chana ur. 1903 Koźminek, -Szajna Sura ur. 1909 Koźminek, -Lejb ur. 1914 Koźminek,
-Szaja Kołtun ur. 1872 Tłokinia, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Chaja Basia ur. 1873 Koźminek, z d. Burzyn, rodzice: Aron Daniel ?, z dziećmi:-Jetta ur. 1894,-Boruch ur. 1896 Koźminek, kupiec i Rajzla ur. 1885 Łęczyca z d. Hamburger -Abram ur. 1907 Koźminek, -Hinda ur. 1901 Koźminek, -Chana ur. 1903 Koźminek, -Szajna Sura ur. 1909 Koźminek, -Lejb ur. 1914 Koźminek,

-Szmul Icek Kołtun ur. 1867 Łask, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i żona Estera ur. 1863 Błaszki, z d. Żabinowska, rodzice: Abram i Chaja z d. Markowicz, z dziećmi: -Boruch ur. 1891 Błaszki, kupiec i Ludka ur. 1891 Blaszki, z d. Madowicz, z dziećmi: Abram ur. 1909 Błaszki, Estera ur. 1917 Kalisz, Benjamin ur. 1921 Kalisz, -Szeina Mariem ur. 1894 Błaszki, -Menachem /Nuchem Majer ur. 1897 Błaszki, kupiec i Rojza ur. 1892 Sieradz, z d. Luel, z dziecmi: Estera Ryfka ur. 1919 Kalisz, Fajwel ur. 1929 Kalisz, Chaja Mojzesz ur. 1925 Kalisz, Pessa 1925 Kalisz, -Jankev ur. 1899 Błaszki, kupiec i Sara Gitta ur. ? z d. Chrzanowska, rodzice: Kalman Moszek i Ruchla z d. Bornsztajn, z dziećmi: Abram Majer  ur. 1919 Chocz, Estera Ryfka ur. 1920 Chocz, Juda ur. 1922 Kalisz, Mordka ur. 1923 Kalisz, Nuchem 1924 Kalisz, Chaja ur. 1927 Kalisz, -Fraida ur. 1906 Błaszki, -Dawid ur. 1900 Błaszki, kupiec i Dyna ur. 1901 Działoszyn, z d. Szulit, rodzice:Abram i Jacheta Szeftel, z synem Abramem ur. 1926 Działoszyn,   -Estera Chana ur. 1865 Łowicz, z d. Perl, I voto Lichtensztajn, rodzice: Abram Fiszel i Gołda z d. Brun(druga zona Szmula)
-Szmul Icek Kołtun ur. 1867 Łask, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i żona Estera ur. 1863 Błaszki, z d. Żabinowska, rodzice: Abram i Chaja z d. Markowicz, z dziećmi:
-Boruch ur. 1891 Błaszki, kupiec i Ludka ur. 1891 Blaszki, z d. Madowicz, z dziećmi: Abram ur. 1909 Błaszki, Estera ur. 1917 Kalisz, Benjamin ur. 1921 Kalisz...

Zelig Szmul ur. 1902 Opatówek, kupiec i Gołda ur. 1910 Siernicze? pow. słupecki, rodzice: Alie i Estera z d. Fogiel

Estera Kołtun - protoplastka rodu w Opatówku

Kołtun, Kolton, Opatówek,
W Opatówku w domu nr 93 chyba najstarsza przedstawicielka rodu, żona Lajba i wszystkich wymienionych powyżej braci:
-Estera Kołtun ur. 1845 Dobra, z d. Rozenbaum, c. Nachema i Frajdy, wyzn. mojżeszowe, wdowa, handel, z dziećmi:


czwartek, 6 czerwca 2024

Drescher Opatówek.

W rejestrze ludności z lat 1917-30 Mieszkańcy Opatówka z lat 1917- 30  nie podano nazw ulic, tylko numery domów. Domy były zatłoczone, a wielu mieszkańców nosiło nazwiska o niemieckim brzmieniu, które w rejestrze zostały spolszczone, na przykład "Feicht" na "Fajcht" lub "Filip" zamiast "Philipp". Można sobie wyobrazić, ilu z nich zdecydowało się podpisać folkslistę, gdy Niemcy wkroczyli w 1939 roku. Wielu folksdojczów pozostało po zakończeniu wojny w Opatówku, musieli tylko zapisać się do PZPR.
Wbrew niektórym relacjom, również tym zamieszczonym na stronie biblioteki, w Opatówku mieszkało wielu Żydów. To zaskakujące, że istnieje tak mało wspomnień o nich, co było wynikiem wszechobecnego strachu w latach powojennych podczas stalinizmu. Również o eksterminacji lokalnej inteligencji przez Niemców rzadko się wspominało. Historia ta nie budziła zainteresowania wśród historyków z Opatówka i Kalisza.
Nie pisano też o folksdojczach. Temat tabu. A w latach 30-tych mieszkała w domu nr 25, obecnie Plac Wolności 5 rodzina pochodzenia niemieckiego o nazwisku Drescher.
Karol Dreszer ur. 1869, s. Karola i Emilii z d. Siega, wyzn. luterańskie, piekarz i Amalia z d. Szyming ur. 1880 w Łasku i syn Emil Dreszer ur. 1903,
Emil Dreszer ur. 1874, s. Karola i Emilii z d. Siega, wyzn. luterańskie, mechanik i Joanna z d. Nejdgardt ur. 1876 w Opatówku.

Karol Dreszer ur. 1869, s. Karola i Emilii z d. Siega, wyzn. luterańskie, piekarz i Amalia z d. Szyming ur. 1880 w Łasku
 i syn Emil Dreszer ur. 1903,
Emil Dreszer ur. 1874, s. Karola i Emilii z d. Siega, wyzn. luterańskie, mechanik
 i Joanna z d. Nejdgardt ur. 1876 w Opatówku. 
Po wybuchu wojny zostali folksdojczami. Po wojnie uciekli z Polski. APK.

Ich posesja  liczyła 1776 m2. Dom był  drewniany, w czasie wojny wymurowany. Parter z poddaszem, dom dwuspadowy. Od ulicy kryty dachówką, od podwórza kryty papą, wymiary 15,5 x 7,85. Oficyna murowana, parter z wysokim poddaszem 24,95 x 4.60. Budynki gospodarcze drewniane, w dobrym stanie. Nad wozowniami dach kryty papą, nad pralnią, spichrzem i stajnią - dachówka 23.65 x 4,30.
Inwentaryzacja powojenna wykazała:
  • Maszyna do wyrobu ciasta na pra elektryczny marki Paul Reschau,
  • Kotły do wyrabiania ciasta na podwoziach ruchomych,
  • Garbok na podwoziu ruchomym z 14 deskami,
  • Maszyna do cięcia bułek.
Nie napisano, ile z tego pojechało do ZSRR, ponieważ inwentaryzacji dokonywał rosyjski komendant, protokoły sporządzano po rosyjsku, a dopiero potem tłumaczono na polski. Na dole zwykle dopisywano co z tego zinwentaryzowanego towaru jedzie do ZSRR.

Ich posesja  liczyła 1776 m2. Dom był  drewniany, w czasie wojny wymurowany. Parter z poddaszem, dom dwuspadowy. Od ulicy kryty dachówką, od podwórza kryty papą, wymiary 15,5 x 7,85. Oficyna murowana, parter z wysokim poddaszem 24,95 x 4.60. Budynki gospodarcze drewniane, w dobrym stanie. 

Rodzina Dreszerów była w Opatówku od dawna. 
Dreszerowie byli też w Kaliszu. Edward Alfred Dreszer (1871-1944), lekarz, naczelny lekarz szpitala św. Trójcy w Kaliszu, współzałożyciel Kaliskiego Towarzystwa do Walki z Gruźlicą (1913), wiceprezes Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego (1925).

Post powiązany: