Organizatorem placówki Gestapo w Kaliszu z siedzibą przy ulicy Jasnej 1/3 już w końcu sierpnia 1939 i jej pierwszym szefem był Wilhelm Kondritz.
W czerwcu 1941 przybył do Kalisza jej nowy szef - Wilhelm Schönrogge, SS-Untersturmführer, Kriminalobersekretär.
Wiemy o nim zaskakująco mało, nie ma o nim żadnej informacji w sieci ani na Wikipedii. Nie ma tez nigdzie jego zdjęcia. Postanowiłam zebrać trochę informacji na jego temat z różnych źródeł.
Wilhelm Schönrogge urodził się 06.07.1897 w Tilsit/Prusy Zachodnie, od 1946 przemianowane na Sowieck na Litwie ). Tilsit=Tylża została zasiedlona przez uchodźców religijnych z Holandii, Austrii, Szwajcarii, ta historia tutaj: Wo liegt Tilsit?)
Jego zastępcą był Heinrich Nolte.
26.02.1941 Schönrogge został lekko ranny w rękę podczas strzelaniny z polskim podziemiem na Wienerstrasse ( ul. Złota od ul. Chopina w górę), gdzie poszedł wraz z gestapowcami aresztować zadenuncjowanych w wyniku donosu Polaków. W małym, jednoizbowym domku naprzeciw rzeźni miejskiej dwaj Polacy: Strzelczyk i Szczurczak, współwłaściciel zakładu czapniczego przy rynku, mieli dokonywać nasłuchu angielskich wiadomości i drukować je oraz fabrykować kartki na ubrania. Na miejscu udało się im złapać Adama Olszewskiego, który miał przy sobie broń i zaczął strzelać, pojawił się jeszcze jeden członek ruchu oporu, który w tym czasie prawdopodobnie przebywał na strychu. Gestapowiec Schaeffer został ranny w szyję, Schönrogge w rękę. Gestapowcy uciekli, a Polacy, członkowie ruchu oporu, pobiegli w kierunku Majkowa. (Za: Okupacyjne tajemnice Kalisza - Mały domek na "Wienerstrasse" T. Martyn - APK Kalisz)
Po wojnie Wilhelm Schönrogge uciekł z Polski i zamieszkiwał w Lollfuß 68, 24837 Schleswig, Niemcy u niejakiego Kocha.
13 grudnia 1945 roku sędzia okręgowy śledczy w Kaliszu wydał wobec postanowienie o tymczasowym aresztowaniu, a ministerstwo sprawiedliwości wystąpiło o jego ekstradycję. Wniosek o ekstradycję został jednak przez angielskie władze wojskowe odrzucony.
I tym sposobem kolejny `nazistowski zbrodniarz uniknął kary.
Zastępca Wilhelma Schönrogge - Heinrich Theodor Nolte (20.06.1906 Rheine – 30.10.1948) został osądzony przez Sąd w Kaliszu i skazany na śmierć. Brał udział w aresztowaniach członków polskich organizacji podziemnych. Ponadto uczestniczył w masowych egzekucjach w okolicy Kalisza, podczas których zamordowano w bestialski sposób kilkudziesięciu Polaków. W barbarzyński sposób traktował Polaków; podczas przesłuchań w gestapo bił bykowcem, kijem, stosował szereg wyrafinowanych tortur.
Wyrok nie został wykonany, ponieważ zmarł w więzieniu na chorobę płuc.
W siedzibie Gestapo na ulicy Jasnej pracowało od 10 do 15 funkcjonariuszy, którzy mieli na swoich usługach ok. 35 konfidentów na stałym kontrakcie. W sumie doliczono się 96, jednak nie wszyscy byli na stałe i do końca. Zachowała się kartoteka agentury. Wielu agentów gestapo odpowiadało po wojnie przed polskim sądem.
Piszę o nich w poście:
Nazwiska gestapowców:
Referat II K ( sprawy Polaków): Heinrich Nolte, Gerhard Schramm, Klimke, Jurkowski
Referat II F(rejestracja i kartoteka): Fritz Torngründ, Hippe, Ladwahr, Lipke
Referat II E (gospodarka i praca): Wilhelm Kondritz, Erich Börner, Wilhelm Schäfer, Schraumann, Kutsche
Referat II H ( postępowania przeciwko Niemcom): Herbert Hechler, Siegfrid Daum, Peter Asmussen
Referat II B (sprawy Żydów): Erich Börner, Lippke
W trakcie działalności gestapo funkcje ulegały zmianie.
"Gestapo aresztowało w Kaliszu ok. 1350 osób i ok. 400 osób w powiecie. Tylko w okresie od listopada 1939 do lutego 1940 rozstrzelano ok. 150 osób, ok. 160 Żydów zostało zamordowanych, 22 osoby rozstrzelano w Kościelnej Wsi, 22 osoby na Wolicy, 56 osoby w Skarszewie"*.
 |
| Heinrich Nolte z Rheine, Dziennik Zachodni, dn.01.04.1948 |
 |
| Wilhelm Schönrogge, 44 ofiary Wilhelma Schönrogge, Ziemia Kaliska, 1973 |
* Armia Krajowa w Kaliszu. Zarys historii wojennej kaliszan 1914-1945, Kalisz 2004, Jurand Piotrowski
 |
Sylwester w garnizonie kaliskim, własność; Dominika Pawlikowska, zdjęcie pochodzi ze zbiorów Hauptmanna Ottmara Luciusa z Mainz, służył w Artillerie Ersatz Abtelilung 246 w Kaliszu, w 1941 przeniesiony do Francji |
Post powiązany:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.