Przydział lokali organizacjom w 1947 roku. Opatówek.

W Archiwum Państwowym w Kaliszu zachował się dokument dotyczący przydziału lokali rożnym organizacjom w budynku przy ulicy Kościelnej nr 2, nazwany w tym dokumencie "domem powiatowym". Swoją siedzibę znalazło tam m.in. przedszkole oraz organizacje komunistyczne: PPS i ZWM.

    "W wykonaniu uchwały Wydziału Powiatowego w Kaliszu przybyli w dniu dzisiejszym do Opatówka Wice-Starosta Powiatowy w Kaliszu wraz z Powiatowym Inspektorem Samorządowym w celu zorientowania się na miejscu co do rozmieszczenia w domu Powiatowym w Opatówku poszczególnych lokatorów i organizacyj wysłuchano zainteresowanych przedstawicieli organizacyj: PPS (Polska Partia Socjalistyczna (1944–1948)), w związku z czem WF (Organizacja Wychowanie Fizyczne) i PW (Przysposobienie Wojskowe), Harcerzy, Chóru Kościelnego oraz miejscowego Kierownika Publicznej Szkoły Powszechnej.

    Obecny był przy tem również Przewodniczący Gminnej Rady Narodowej (Feliks Dziubiński), Wójt Gminy Opatówek (Gaweł) oraz sekretarz tejże gminy. 

    Uzgodniono, ze przedszkole zajmie sale i dalszy pokój narożnikowy po prawej stronie wejścia od strony ulicy Kościelnej.

      PPS pozostanie w dotychczasowym lokalu tj. w sali narożnikowej na pierwszym piętrze. 

WF i PW (Przysposobienie Wojskowe) oraz ZWM* (Związek Walki Młodych) zajmą dotychczasową świetlicę harcerską na pierwszym piętrze i ponadto WF i PW korzystać będzie z sali Straży Pożarnej (dawnego kina) na co wyraża swoja zgodę Naczelnik Straży Pożarnej. 

    Świetlica Harcerska przechodzi do sali Choru Kościelnego, z którego to pomieszczenia korzystać będą odtąd wspólnie obie te organizacje. Na tym protokół zakończono, przeczytano i podpisano."

W Archiwum Państwowym w Kaliszu zachował się dokument dotyczący
przydziału lokali rożnym organizacjom w budynku przy ulicy Kościelnej nr 2,
 nazwany w tym dokumencie "domem powiatowym".
Swoją siedzibę znalazło tam m.in. przedszkole oraz organizacje komunistyczne:
PPS i ZWM.

https://maps.app.goo.gl/pAJiVasXizZtsQiYA

*Związek Walki Młodych (ZWM) – polska komunistyczna organizacja młodzieżowa, posiadająca grupy bojowe, utworzona w podziemiu, pomiędzy styczniem a sierpniem 1943 roku przez byłych członków Komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej, OMS „Życie” oraz Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej „Spartakus” z inicjatywy Hanny Szapiro-Sawickiej. ZWM stanowił młodzieżową przybudówkę Polskiej Partii Robotniczej.

PZPR to profesjonalnie zaimplementowana organizacja wrogiego państwa, wdrożona do produkcji kolaborantów na terenie okupowanym. Najwierniejsze jednostki tworzyły elitarny kolektyw do zwalczania ludności tubylczej niepodporządkowanej narzucanej ideologii.

Z Cieksyna do Ameryki, Detroit. Aleksander Wiewiórkowski.

  autor: Dominika Pawlikowska

  Na stronie Geneteki  odnalazłam moich prapradziadków, przodków od strony dziadka Mariana Wiewiórkowskiego. Dzieci Macieja Wiewiórkowskiego ur. 1838 i Katarzyny z Milewskich rodziły się w latach: 1870 Teodor, 1979 Jan, 1883 Stanisław, 1885 Aleksander.

Były też dzieci, które zmarły:

Akt urodzenia Aleksandra:

Akt urodzenia Aleksandra Wiewiórkowskiego

Teodor przybył do Opatówka, przyjechał tu także Stanisław (mój pradziadek), natomiast pozostałe rodzeństwo, podobno czworo - nie wszyscy są w  Genetece, popłynęli statkiem do Detroit. 

Niestety nie wiem, jakie były ich dalsze losy w Ameryce. Babcia wspominała, że z Ameryki przez pewien czas przychodziły paczki i nawet ślubna suknia mojej mamy pochodziła z takiej amerykańskiej paczki. 

Zachowały się dwa zdjęcia Aleksandra Wiewiórkowskiego (ur. 1885 w Cieksynie) z Detroit. Pierwsze zdjęcie to zdjęcie ślubne z żoną Marią z zakładu fotograficznego "Lityński & Jakobowski" Detroit/Michigan na Michigan Avenue 1525 w Detroit. Tu ciekawa historia tego zakładu fotograficznego: Władysław Jakubowski, fotograf z Detroit.

Zdjęcie ślubne Aleksandra Wiewiórkowskiego z żoną Marią z zakładu fotograficznego
 "Lityński & Jakobowski" Detroit/Michigan na Michigan Avenue 1525 w Detroit.

Drugie zdjęcie ukazuje zadowolonego Aleksandra z rowerem. Niestety ktoś obciął fotografię, żeby zmieścić je w ramkę i w ten sposób częściowo nieczytelny stał się tekst na odwrocie.

Aleksander Wiewiórkowski, zdjęcie z zakładu fotograficznego
 "Lityński & Jakobowski" Detroit/Michigan na Michigan Avenue 1525 w Detroit.

Napisał, ze dobrze mu się powodzi, że zarabia, niestety zdjęcie nie ma daty. Adres Detroit, Michigan, Riverdale. Właśnie tam spełniał się amerykański sen rodziny Wiewiórkowskich.

Gdzieś tam żyją w Ameryce Wiewiórkowscy, pewnie pod zmienionym nazwiskiem, którego różne wersje w przekręconej formie występują. 

Szkoda, że mój pradziadek Stanisław Wiewiórkowski nie wyjechał do Ameryki wraz ze swoim rodzeństwem, tylko przyjechał z Warszawy do Opatówka i tu zmarł w czasie II wojny, podczas której Niemcy wymordowali jego dzieci w obozach i zniszczyli tę rodzinę... urodziłabym się w wolnym kraju a nie w Opatówku, miasteczku na którym folksdojcze i komuniści odcisnęli swoje straszliwe piętno. O tym, ilu Niemców mieszkało w Opatówku tutaj: https://historiawsepii.blogspot.com/2024/05/mieszkancy-opatowka-z-lat-1917-1930.html?m=0

Powiązane posty, więcej o Stanisławie Wiewiórkowskim:

Stanisław Wiewiórkowski 14.05.1883-26.01.1941. Historia w sepii. Jak to się zaczęło?

Zachowany wniosek o Medal Niepodległości Stanisława Wiewiórkowskiego - ciekawe źródło wiedzy o Opatówku

Wojenna komendantura miasta Opatówek marzec 1945 zdaje majątek na rzecz gminy Opatówek.

autor: Dominika Pawlikowska

Po ustaniu działań wojennych w każdym polskim miasteczku zatrzymali się przedstawiciele Armii Czerwonej i dokonali inwentaryzacji wszystkiego, całego majątku znajdującego się w każdym zakładzie, składzie, młynie w każdej miejscowości. Protokoły sporządzano w języku rosyjskim i prawdopodobnie wszystkie lezą w moskiewskich archiwach.

Później tłumaczono je na język polski. Przedstawicielem wojennej komendantury był Wsiewołod Korosiełkin.

Poniższy protokół jest bardzo istotny, ponieważ ilustruje, kto miał wiedzę na temat majątku będącego łupem "triumfalnej armii".

Majątek przejmowali Mieczysław Kuczak i Stanisław Glapa w obecności zarządzającego majątkiem Tłokinia Walentego Janiszewskiego. Dokument został nieudolnie przetłumaczony z rosyjskiego i nie wynika z niego jasno czy chodzi o majątek pozostały w pałacu w Tłokini, o czym może świadczyć obecność Janiszewskiego ? Może to sugerować zdanie "cała majętność wzięta na obrachunek, prócz kosztownych mebli"

W takim razie co dzieje się dalej z meblami z Tłokini?

Inwentarz stanowi: 25 wołów, 2 konie, 7 źrebiąt, 4 cielęta, 10 jagniąt, 2 traktory, itd.

APK, Wojenna komendantura miasta Opatówek marzec 1945 zdaje majątek na rzecz gminy Opatówek.

 
Polecam: Pomordowani i polegli z Opatówka podczas II wojny światowej

Za domem Gillerów.

 

   Wydaje się, że to było niedawno, ale już minęło prawie 50 lat...  

   Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte w Opatówku, były czasem beztroskich dni spędzanych w towarzystwie moich dwóch przyjaciółek z dzieciństwa – Ilonki i Marty. 

   Szczególnie latem, gdy budziłam się rano w kamienicy przy Placu Wolności zaczynała się uczta  pełna smaków i doznań. W wakacje zaraz po przebudzeniu biegłyśmy nad rzekę za kamienicą. Świeże, poranne powietrze orzeźwiało i dodawało energii. Trzeba było tylko pokonać trochę kałuż i błota i już można było brodzić w rzece. Z pól dochodził aromat świeżo skoszonej trawy i wypełniał powietrze. Każdy nowy dzień to była przygoda, a letni poranek był obietnicą nieskończonych możliwości i radości, które tylko czekały, aby je odkryć. Biegłam z koleżankami do parku, na wądoły, zbiegałyśmy z górki i wskakiwałyśmy do wody. Kiedyś biegnąc tak zdepnęłam żabę. To przypadkowe zranienie zwierzęcia, wywołało we mnie tak głębokie poczucie smutku, że zapamiętałam ja na zawsze.

   Zimą staw zamarzał. Dzieciaki zakładały łyżwy i jeździliśmy tak do nocy. Aż nie było już widać łyżew. Swoje zakładałam już w domu, na czubkach schodziłam po drewnianych schodach, potem jeszcze przez zamarznięty ogródek i już byłam na lodzie. A potem kilometrami rzeką w tę i z powrotem.

Widok na staw. Ze zbiorów J.Antczaka.

   Wszystkie kochałyśmy zwierzęta, a szczególnie Ilonka. Pochylała się nad każdym i ratowała, jeśli była taka potrzeba. W drodze do szkoły wygłaskiwała wszystkie koty. Pewnego wakacyjnego dnia, na szkolnym boisku, znalazłyśmy zalaną po deszczu norkę zająca. W pobliżu nie było widać rodziców, a małe zajączki pływały potopione w wielkiej kałuży. Dwa z nich dawały jeszcze oznaki życia, więc postanowiłyśmy je uratować. Ja zabrałam jednego i chciałam wychować go w łazience, jednak mama uznała to za zły pomysł i oddała go pani listonoszce, które miała się nim zając na wsi. Drugiego zabrała Ilonka i wychowała go w mieszkaniu w naszej kamienicy. Kiedy ją odwiedzałam zając chował się w kuchni, ale zza mebli wystawały jego uszy. Marta kochała psy i zawsze miała ich kilka. Pewnego razu jeden z nich zachorował i zdechł. Krzyk i płacz Marty niosącej psa od weterynarza słyszałam z daleka. Niosła go do domu, aby urządzić mu wspaniały pogrzeb.

   Większość lata spędzałyśmy w ogrodzie Szabelskich, za domem Gillerów Tu nasze dzieciństwo splatało się z naturą. W letnie poranki, kiedy pierwsze promienie słońca przebijały się przez gęste liście drzew, zaczynałyśmy nasze przygody. Biegałyśmy po łąkach, skakałyśmy przez rowy, czy rzeczkę, wąchałyśmy kwitnący na obrzeżach ogrodu bez. Wspinanie się na drzewa było jak zdobywanie nowych, nieznanych światów, gdzie każda gałąź była kolejnym stopniem do nieba. Bieganie po polu, z trawą łaskoczącą małe nogi, było jak taniec z wiatrem, który nucił melodię wolności.

   Dziadek Marty, pan Roguski, emerytowany nauczyciel, człowiek wszechstronnie wykształcony, artysta duszą, pragnął uchwycić te chwile na płótnie i kilka razy proponował mi, że namaluje mój portret, ale nie byłam wówczas na tyle świadoma, żeby docenić ten gest. Pan Roguski spędzał popołudnia w swoim ulubionym fotelu, otoczony obrazami, które były świadkami jego drugiej pasji - malarstwa. Mieszkanie, małe muzeum osobistych dokonań, było pełne kolorowych płócien przedstawiających wszystko: od malowniczych pejzaży po martwą naturę. Było bardzo tajemnicze. Pokoje ogromnych rozmiarów, jakie spotykało się tylko w pałacach. 

Pan Roguski w otoczeniu uczniów w szkole w Opatówku.

   Dla mnie, kilkuletniej dziewczynki, prawdziwa magia tkwiła w prostych radościach, które dla dziecka były cenniejsze niż jakikolwiek portret, takich jak na przykład bieganie po wytartych drewnianych schodach tego tajemniczego ponad stuletniego domu. Wspomnienia te pozostają we mnie jak najpiękniejsze obrazy, których czas nie jest w stanie zatrzeć.

   Dom Gillerów w Opatówku to zabytkowy budynek, który stanowi ważny element lokalnej historii i kultury. Został wybudowany na początku XIX wieku przez Jana Kantego Gillera, burmistrza miasteczka i był świadkiem wielu znaczących wydarzeń. To tutaj przyszli na świat bracia Gillerowie - Agaton i Stefan, którzy odegrali ważną rolę w polskiej historii i kulturze. Agaton, urodzony 9 stycznia 1831 roku, był publicystą, historykiem Syberii, członkiem Rządu Narodowego w powstaniu styczniowym i jednym ze współzałożycieli Muzeum Narodowego na obczyźnie w Rapperswilu. Jego brat Stefan, urodzony 2 września 1833 roku, był poetą i nauczycielem, który wpłynął na rozwój literatury polskiej. Dom Gillerów, z jego charakterystycznymi dwoma nierównymi skrzydłami połączonymi pod kątem prostym, drzwiami wejściowymi i balkonem z półkolumienkami zawsze był świadectwem epoki. 

   W latach 80-tych, za komuny, zapamiętałam ten dom jako zamieszkany przez wiele biednych, proletariackich rodzin, gdzie odgłosy pijackich awantur, krzyków i hałasu biegających dzieci tworzyły kakofonię dźwięków. Gdy Marta z mamą sprzątały wokół kamienicy tamtejsza elita lokatorów spluwała im na głowy. Po roku 1945, podobnie jak kamienica moich pradziadków Szalińskich, budynek dostał się pod państwowy przymusowy zarząd lokalami mieszkalnymi. 70 lat rabunkowego użytkowania zrobiło swoje. Dzisiaj dom też jest świadectwem czasów, wisi na nim wielki napis „Wynajmę kwatery”

Folwark Schlösserów. Opatówek. Józefów.

autor: Dominika Pawlikowska

                                                     Folwark Opatówek

W Archiwum Państwowym w Kaliszu przechowywana jest księga ludności folwarku w Józefowie, Opatówek, obejmująca lata 1917-1930. 

Zespół folwarczny usytuowany był w północnej części założenia ograniczonego od północnego wschodu ulicą Cmentarną i od członu rezydencjonalnego oddzielony od 1942 roku ulicą Kaliską. Około 1817-1820 uformowane zostały dwa prostokątne podwórza rozmieszczone symetrycznie, po obu stronach ulicy Szkolnej, z dworem administratora na osi. Wówczas w kierunku południowo-wschodnim od podwórza pierwszego postawiono dwa domy robotników majątkowych połączone murem. Zapewne w końcu XIX wieku powstało trzecie obejście po północno-zachodniej stronie dworu administratora. Obecnie z członów folwarcznego założenia zachowało się podwórze drugie i domy robotników majątkowych natomiast zasadnicza część klasycystycznej zabudowy podwórza pierwszego została bezmyślnie zlikwidowana w latach 80 XX wieku w związku z budową nowych bloków mieszkalnych i powstaniem pawilonu handlowego.

Do tej pory zachował się murowany spichlerz klasycystyczny zbudowany w latach 1817-20, zaadaptowany na sklep meblowy.

Domy pracowników folwarcznych.
Ul. Szkolna 1979r.

Zameldowani w pałacu:

Karol Adolf Schlösser, syn Karola Ernsta Karol Ernest Schlössera, urodził się w 1871 roku w Ozorkowie. 

Jego ojciec Karol Ernest Schlösser był postacią wybitną nie tylko w dziedzinie przemysłu, ale również jako filantrop i działacz społeczny. Urodzony w 1832 roku w Ozorkowie, zmarł w 1881 roku w Opatówku, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii Polski. Jego działalność przemysłowa obejmowała nie tylko zakładanie browarów i stadnin koni, ale także współpracę z innymi przemysłowcami w zakupie cukrowni i tworzeniu spółek handlowych. Jego działalność filantropijna była równie imponująca; jako radny miasta Ozorkowa i członek różnych organizacji społecznych, Schlösser angażował się w życie lokalnej społeczności, wspierając ubogich i chorych, finansując opiekę medyczną oraz edukację.

Karol Adolf Schlösser. Księga ludności. APK.

Karol Adolf Schlösser poślubił Zofię z d. Karsch / Karsz urodzoną w Radomiu, córka Theodora Karscha Pałac Karschów i Wickenhagenów – Retropedia Radomia

Mieli dwie córki:

• Irenę Zofię urodzoną w 1905 w Opatówku
• Zofię Helenę urodzona w 1907 w Opatówku

W Opatówku mieszkała z nimi matka Karla Adolfa - Anna Natalia Schlösser ur. w 1843.

Właścicielka posiadłości w Opatówku 
Anna Natalia Schlösser z domu Helbing ur. w 1843.

Mieszkała tu również siostra Karola Adolfa Schlössera baronowa Matylda von Buchholz, wdowa, z dziećmi. Przybyła tu z Warszawy, po śmierci męża Ernesta von Buchholz.

• Adolf Aleksander baron von Buchholz ur. 1896 Warszawa
• Ernest Alfred baron von Buchholz ur. 1902 Ozorków
• Helena Zofia baronówna von Buchholz ur. 1887 Warszawa

baronowa Matylda von Buchholz, wdowa, z dziećmi: Adolf Aleksander baron von Buchholz ur. 1896 Warszawa, Ernest Alfred baron von Buchholz ur. 1902 Ozorków, Helena Zofia baronówna von Buchholz ur. 1887 Warszawa

W folwarku zatrudnieni byli robotnicy, którzy nie pochodzili z Opatówka, chyba że byli kolejnym pokoleniem tu urodzonym. 

nr 2

-Józef Krzanowski ur. 1853, s. Teofila i Wiktorii z d. Brzozowska, obywatel ziemski i Stanisława z d. Izdebska ur. 1873 Żytomierz, c. Stanisława i Marii z d. Orańska, poch. szlacheckie,

nr 3

-Michał Fibakiewicz ur. 1866 Nosków, wyzn. katol., ogrodnik i Nepomucyna ur. 1864 Marchwacz, z d. Kaczmarek, z dziećmi,

-Aleksander Hofman ur. 1843 wyzn. katol., owczarz i Antonina ur. 1851 Chojny, I voto Radaś, z d. Michałek, z dziećmi,

-Anna Wesołek, ur. 1874, c. Stanisława i Agnieszki z d. Kaleta, wyzn. katol., panna, służąca,

-Jan Pieprz ur. 1846 Prusy, s. Pawła i Emmy z d. Kurzawa, wyzn. katol., robotnik i Marianna z d. Kawecka,

-Wojciech Lamek ur. 1888 Stobno, kawaler, robotnik, Cecylia Lamek ur. 1889 Stobno, wyzn. katol., panna, robotnica, Stanisława Lamek ur. 1894 Marjanów, panna, robotnica, Józefa  Lamek ur. 1892 Marjanów, panna, robotnica,

nr 4

-Marcin Szmigielski ur. 1869 Równa, s. Grzegorza i Marianny z d. Zadka, żonaty, wyzn. katol., robotnik i Antonina ur. 1878 z d. Janiak, z dziećmi,

-Katarzyna Jaryszek ur. 1860 folwark Opatówek, c. Kazimierza i Petroneli z d. Kaźmierczak, wyzn. katol, panna, przy bracie,

-Michał Jaryszek ur. 1862 folwark Opatówek, s. Kazimierza i Petroneli z d. Kaźmierczak, wyzn. katol, robotnik  z zoną Marianną ur. 1870 Szczytniki, z dziećmi,

nr 5

-Wincenty Wiśniewski ur. 1866 Opatówek, s. Ksawerego i Marianny z d. Lewandowska, wyzn. katol., kawaler, robotnik

-Magdalena Radna ur. 1821 Zawidowice/Prusy, z d. Derwicka, c. Jana i Julianny z d. Brwionka, wyzn. katol., wdowa, robotnica,

-Tomasz Radny ur. 1846 Pleszew/Prusy, s. Józefa i Magdaleny z d. Derwicka/Derwit, kawaler, robotnik,

-Apolonia Radna ur. 1864, z d. Derucka, c. Marcina i Petroneli z d. Piekarska, wyzn. katol., wdowa, robotnica, z dziećmi,

-Antoni Radny ur. 1900 Łódź, s. Władysława i Apolonii z d. Derucka, wyzn. katol., robotnik i Henryka ur. 1898 Łódź, z dziećmi,

-Ludwik Woźny ur. 1833 Warszew, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1842 Zmyślanka, z d. Janik wyzn. katol.,

-Stanisław Woźniak ur. 1877 Opatówek, s. Ludwika i Marianny z d. Janik, wyzn. katol. robotnik i Marianna ur. 1887 Łódź, z d. Filipowicz, z córką,

-Marcin Woźniak ur. 1869 Opatówek, s. s. Ludwika i Marianny z d. Łukowska, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1872 Cielce, z dziećmi,

-Maksymilian Leżański ur. 1858 Opatówek, s. Ignacego i Michaliny z d. Gitlewska, wyzn. katol., rzemieślnik, wdowiec, z dziećmi, m.in. :

-Aleksander Leżański ur. 1898 Łódź, s. Maksymiliana i Marianny z d. Nagler, , wyzn. katol., robotnik i Anna  ur. 1890 Łódź, z d. Jadczyk,

-Katarzy6na Pejaś ur. 1857 Marchwacz, wyzn. katol., wdowa, robotnica,

-Józef Jaskuła ur. 1861 Prusy, wyzn. katol., robotnik, z żoną Zofią ur. 1854 Więcław, z synami:

-Antoni Jaskuła ur. 1890 Opatówek, s. Józefa, wyzn. katol., rzeźnik i Walentyna 1894 Stare Miasto, z d. Nowicka, c. Michała  i Marianny z d. Skrzybalska,

-Franciszek Jaskuła ur. 1887 Opatówek, wyzn. katol. krawiec z żoną Walerią ur. 1889 Łódź i córką,

-Marianna Olejniczak ur. 1875 folwark Opatówek, c. Józefa i Julianny z d. Cieplik, wyzn. katol, panna, robotnica,

-Józefa Balcerzak ur. 1846 Tygorów?, z d. Brzezińska, wyzn. katol., wdowa, robotnica,

-Franciszka Ordzińska ur. 1864 Stare Miasto, z d. Bogacz, wyzn. katol., wdowa, robotnica, z dziećmi,

 nr 6

-Władysław Brzeziński ur. 1858 Więcławy, wyzn. katol., robotnik i Leonia ur. 1859 Rydzyń, z córką,

-Marianna Ciszewska ur. 1837 Okolew, z d. Majewska, wdowa, z własnych funduszów, z synem:

-Józef Ciszewski ur. 1869 Borzyków, s. Ignacego i Marianny, przy matce,

-Antoni Przyłęcki ur. 1878 Opatówek, s. Stanisława i Józefy z d. Kordas, wyzn. katol., stolarz i Bronisława ur. 1886 Rusiec, z d. Łaniewska, z synem Czesławem ur. 1907 Łódź, 

-Józef Przyłęcki ur. 1869 Opatówek, s. Stanisława i Józefy z d. Kordas, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1870 Warta, z d. Kowalczyk z dziećmi,

-Agnieszka Skalska ur. 1850 folwark Opatówek, c. Marianny, panna, służąca,

-Antoni Bielawski ur. 1846 Winiary, s. Antoniego i Teofili z d. Królikowska, kawaler, gorzelany,

-Jan Gatkowski ur. 1844 Koźminek, wyzn. katol., robotnik,

-Albert Gadera, ur. 1869 folwark Opatówek, s. Mateusza i Franciszki z d. Bieniaszek, kawaler, służący,

-Marianna Nefej ur. 1840 Zajączki, z d. Młynek, wdowa, robotnica,

nr 7

-Andrzej Paluszek ur. 1865 Goszczanów, s. Jana i Petroneli  z d. Bieniaszek, wyzn. katol., robotnik i Stanisława  ur. 1869 Włyń, z d. Okencka, z dziećmi,

nr 8 

-Piotr Szymański ur. 1834 Smardzew , wyzn. katol, wdowiec, robotnik, z dziećmi, m.in.:

-Andrzej Szymański ur. 1879 Sieradz, s. Piotra i Marianny z d. Frontczak, robotnik i Agnieszka ur. 1873 Męka Pańska, z dziećmi,

-Michał Szymański ur. 1870 Łubny, s. Piotra i Marianny z d. Frontczak, robotnik i Helena z d. Mielcarek ur. 1860 Kłocko, z dziećmi,

nr 9

-Paweł Zimny ur. 1847 Godziesze, wyzn. katol., robotnik i Michalina ur. 1853 Radoszewiec, z d. Kwaśniak I voto Golba, z dziećmi, m.in.:

-Antoni Zimny ur. 1899 Łódź, s. Pawła i Władysława ur. 1898 Huta, z synem Henrykiem ur. 1930 Kuchary,

-Stefan Kwaśniak ur. 1885 Czyste i Marianna ur. 1892 Dombrówka pow. wieluński, z dziećmi,

-Tomasz Nefej ur. 1852 Piwonice, s. Franciszka i Marianny z d. Nieborak, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1848 Zajączki , z d. Dymarczyk, z dziecmi,

-Klotylda Józefa Nurek ur. 1848 Cienia z d. Melcarek, wyzn. katol., wdowa, wyrobnica, z dziećmi: Marianna ur. 1882 Głaniszew, Antonina ur. 1883 folwark Opatówek, Władysław ur. 1884 Błaszki, Andrzej ur. 1879 Opatówek, Teofila ur. 1887 Wróblew, Kazimierz ur. 1890,

-Ignacy Bzik ur. 1875 folwark Opatówek, s. Jana i Józefy z d. Muchaderska, wyzn. katol., robotnik i Józefa ur. 1876 Rożenno z d. Bąk, z dziećmi,

-Michał Warszowski ur. 1866 folwark Opatówek, s Franciszka i Macjanny z d. Przybył, wyzn. katol., robotnik i Jadwiga ur. 1873 Aleksandria, z d. Pipa, z dziećmi,

nr 10

-Wojciech Pacholski ur. 1857 Łuczyn s. Kunegundy z d. Pacholska, wyzn. katol., robotnik i Franciszka ur. 1847 Borów, z d. Pogorzelec, z dziećmi,

-Andrzej Łuczak ur. 1868 Opatówek, s. Benona i Kunegundy z d., Pacholczyk, wyzn. katol., robotnik i Elżbieta ur. 1866 Petryki z d Talar, 

-Antoni Przybylak ur. 1877 Opatówek s. Michała i Antoniny z d. Woźniak i Katarzyna ur. 1875 Kleczew, z d. Kurzawa, z dziećmi, 

-Teofil Biskupiak ur. 1886 Opatówek wyzn. katol., rzeźnik i Władysława ur. 1883 Dobrzec mały, z d. Jarmicka, z dziećmi,

nr 11

-Franciszek Kasprzakur. 1860 Cienia, s.Walentego i Marianny z d. Pokrzywa, wyzn. katol., robotnik i Michalina ur. 1861 Opatówek, z d. Kościelniak, z dziećmi,

nr 12

-Marianna Jarzembowska ur. 1850 Stok, wyzn. katol., wdowa, robotnica, z dziećmi,

nr 13

-Małgorzata Zaporska ur. 1852 Rajsko, wyzn. katol., panna, robotnica,

-Józefata Rubiś ur. 1847 Winiary, z d. Czyczyczkiewicz, wyzn. katol., wdowa, robotnica,

-Emilia Garzewska ur. 1838 Tykadłó, wyzn. katol., panna, robotnica,

-Karolina Knop ur. 1832 Czarnożyły, z d. Brodzińska, wyzn. katol., wdowa, robotnica,

nr 14

-Walenty Rubiś ur. 1866 Opatówek, wyzn. katol., robotnik i Agnieszka ur. 1866 Zduny, z d. Mańska, z dziecmi,

nr 15

-Józef Stankiewicz ur. 1853 Kościelna wieś, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1856 Kamostek, z dziecmi,

nr 16

-Katarzyna Cozaś ur. 1818 Szałe, z d. Szmaja, wyzn. katol., wdowa, robotnica,

- Ignacy Cozaś ur. 1848 Tłokinia, s .Katarzyny i Marcina, wyzn. katol., kawaler, robotnik,

-Rozalia Cozaś, ur. 1851 Tłokinia, panna,

-Marianna Cozaś ur. 1850 Prusy,z d. Gerlach, wyzn. katol., wdowa, wyrobnica, z dziećmi,

nr 17

-Józefa Rygas, ur. 1859 Cienia, z d. Warszowska, wdowa, przy krewnych,

-Józefa Spisz ur. 1842 Trojanów, c. Tomasza i Marianny z d. Dziedzic, wyzn. katol., panna, wyrobnica,

-Antonina Bekier ur. 1838 Tuliszków, z d. Klamecka, wyzn. katol., wdowa, wyrobnica,

-Wojciech Błaszczyk ur. 1821 Prusy, wyzn. katol., wdowiec, dróżnik,

-Tomasz Blaszczyk ur. 1858 Zduny, s. Wojciecha i Jadwigi z d. Wielgosz, wyzn. katol., robotnik,

-Aleksander Malarczyk ur. 1874 Kalisz, s. Barbary Malarczyk, wyzn. katol., robotnik i Józefa ur. 1864 Wrząca, z d. Filipiak, z dziećmi,

-Antoni Stankiewicz ur. 1856 Kościelna wieś, s. Antoniego i Barbary z d. Kuświk, wyzn. katol., robotnik i Marianna ur. 1850 Prusy, z d. Plewa, z dziećmi, m.in.:

-Władysław Stankiewicz ur. 1887 folwark Opatówek i Anna ur. 1878 Słodków, z d. Muszyńska, z dziećmi,

-Karol Świderski ur. 1872 Dzierzbin, wyzn. katol., robotnik i Franciszka ur. 1870 Morawin, z d. Binek, ,z dziećmi,

-Stanisław Stępniewski ur. 1882 Brzeziny, wyzn. katol., robotnik, i Marianna  ur. 1885 Stobno, z d. Łazarek, z dziećmi,

-Antoni Stępniewski ur. 1886 Brzeziny, wyzn. katol., robotnik, i Antonina ur. 1890 Skarszew, z d. Wozniak, z dziećmi, 

-Franciszek Chojnacki ur. 1890 folwark Józefów, s. Jana i Marianny z d. Skurczak, wyzn. katol., robotnik i Franciszka ur. 1888 Bogdanów, z d. Walczak, z dziećmi,

-Julianna Cierpka ur. 1876 Górki Duże, z d. Gietzel, c. Ludwika i Julianny z d. Wendt, wyzn. ewang., wdowa, z dziećmi,

Źródło:

O tym, że właściciel folwarku, zięć Schlössera udzielił schronienia moim dziadkom i gdzie znajdowały się zabudowania folwarczne w Józefowie:

Wirtualne Muzeum. Historia w sepii. : „A było to tak...”. Opatówek. Konrad Wünsche.

Tu są akta w archiwum:

https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/zespol/-/zespol/95469?_Zespol_javax.portlet.action=zmienWidok&_Zespol_nameofjsp=jednostki&_Zespol_delta=20&_Zespol_resetCur=false&_Zespol_cur=1

Czy żydowska rodzina Kołtun zasługuje tylko na jedno zdanie w historii miasta Opatówek?

autor:

Dominika Pawlikowska

d.pawlikowska@wp.pl

Dlaczego zgłębiając historię Opatówka ciągle przeżywam szok?

We wspomnieniach Stefana Melki w opowieści "Moje wspomnienia" odnajdujemy wzmiankę o żydowskiej rodzinie Kołtun: "Kołtun mieszkał na Zawodziu u Śnieguli i handlował zbożem".

Odnalazłam tę rodzinę w księgach ludności w Archiwum Państwowym w Kaliszu. Dom 89 był zamieszkany w latach 1917-1930 przez kilkudziesięciu członków tej rodziny. 

   Ciągle mnie szokuje, jak zaniedbana jest historia Opatówka, jak niewiele o nim wiemy. Ile przemilczano. W miasteczku, w którym pracuje tylu historyków, w publicznej instytucji jaką jest muzeum. Do tej instytucji mieszkańcy Opatówka przynoszą dziesiątki zdjęć z domowych archiwów. Co się dzieje z tymi zdjęciami? Moja ciotka Teresa Jaśkiewicz zabierała od mojej babci zdjęcia z naszych albumów i zanosiła je do muzeum. Czy one nie powinny znaleźć się w archiwum? Czy są skatalogowane? Gdzie są dostępne?

Jeszcze jedno pytanie. Dlaczego historie jednych rodzin znajdują kronikarzy, a publikacje są dofinansowane przez gminę? Dlaczego historie innych rodzin są przemilczane lub zdaniem urzędników nie zasługują na zainteresowanie? I dlaczego w końcu te historie innych rodzin nie znajdują dofinansowania z gminy? Za każdym, gdy pojawi się jakaś publikacja będę pytała o to władze.

   Czy naprawdę ta rodzina zasługuje na jedno zdanie w historii miasta?

Byłam zdumiona jak ogromna była to rodzina. Wszyscy byli zapisani w latach 1917-30 w księdze ludności Opatówka.

Dom był zamieszkany gównie przez ogromną rodzinę 4 braci wyzn. mojżeszowego:

-Szmul Icek Kołtun ur. 1867 Łask, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i żona Estera ur. 1863 Błaszki, z d. Żabinowska, rodzice: Abram i Chaja z d. Markowicz, z dziećmi:

-Boruch ur. 1891 Błaszki, kupiec i Ludka ur. 1891 Blaszki, z d. Madowicz, z dziećmi: Abram ur. 1909 Błaszki, Estera ur. 1917 Kalisz, Benjamin ur. 1921 Kalisz,

-Szeina Mariem ur. 1894 Błaszki,

-Menachem /Nuchem Majer ur. 1897 Błaszki, kupiec i Rojza ur. 1892 Sieradz, z d. Luel, z dziecmi: Estera Ryfka ur. 1919 Kalisz, Fajwel ur. 1929 Kalisz, Chaja Mojzesz ur. 1925 Kalisz, Pessa 1925 Kalisz,

-Jankev ur. 1899 Błaszki, kupiec i Sara Gitta ur. ? z d. Chrzanowska, rodzice: Kalman Moszek i Ruchla z d. Bornsztajn, z dziećmi: Abram Majer  ur. 1919 Chocz, Estera Ryfka ur. 1920 Chocz, Juda ur. 1922 Kalisz, Mordka ur. 1923 Kalisz, Nuchem 1924 Kalisz, Chaja ur. 1927 Kalisz,

-Fraida ur. 1906 Błaszki,

-Dawid ur. 1900 Błaszki, kupiec i Dyna ur. 1901 Działoszyn, z d. Szulit, rodzice:Abram i Jacheta Szeftel, z synem Abramem ur. 1926 Działoszyn,  

-Estera Chana ur. 1865 Łowicz, z d. Perl, I voto Lichtensztajn, rodzice: Abram Fiszel i Gołda z d. Brun(druga zona Szmula)

-Josef Kołtun ur. 1870 Tłokinia, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Małka ur. 1877 Kalisz, z d. Paradyż, rodzice: Szymon i Mindla Kitcze, z dziećmi:

-Nuchim /Nuchem ur. 1895 Kalisz i Ryfka ur. 1894 Kalisz, z d. Lipszyc, c. Izaaka i Ajdeli z d. Praszker, z dziećmi: Moina ur. 1920 Opatówek, Szymon ur. 1923 Opatówek, Mina ur. 1920, Halina ur. 1929 Kalisz

-Jankew ur. 1897 Opatówek

-Zelig ur. 1902 Opatówek, kupiec i Gołda ur. 1910 Siernicze? pow. słupecki, rodzice: Alie i Estera z d. Fogiel

-Cypra ur. 1906 Opatówek

-Nuchem ur. 

-Szaja Kołtun ur. 1872 Tłokinia,  rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Chaja Basia ur. 1873 Koźminek, z d. Burzyn, rodzice: Aron Daniel ?, z dziećmi:

-Jetta ur. 1894, 

-Boruch ur. 1896 Koźminek, kupiec i Rajzla ur. 1885 Łęczycaz  d. Hamburger 

-Abram ur. 1907 Koźminek, 

-Hinda ur. 1901 Koźminek, 

-Chana ur. 1903 Koźminek,

-Szajna Sura ur. 1909 Koźminek,

-Lejb ur. 1914 Koźminek,

-Chaim Kołtun ur. 1881 Opatówek, rodzice: Lajb i Estera z d. Rozenbaum wyzn. mojżeszowe, kupiec i żona Mindla ur. 1885 Błaszki, z d. Unger, rodzice: Izrael i Icela? z d. Jedwab, z dziećmi:

-Maja ur. 1909 Kalisz,

-Lipman ur. 1910 Kalisz,

-Nuchem ur. 1914 Opatówek,

-Lejb ur. 1916 Opatówek,

-Michla ur. 1919 Opatówek,

W tym domu mieszkali też:

-Józef Drozdowski ur. 1863 Żelazków, wyzn. katol., garbarz, kawaler,

-Apolonia Drozdowska ur. 1855 Ostrowite, z d. Kurtik, wdowa.

-Mieczysław Magier ur. 1879 Stawiszyn, wyzn. katol., robotnik

w domu nr 93 chyba najstarsza przedstawicielka rodu, żona Lajba i wszystkich wymienionych powyżej braci:

-Estera Kołtun ur. 1845 Dobra, z d. Rozenbaum, c. Nachema i Frajdy, wyzn. mojżeszowe, wdowa, handel, z dziećmi:

- Abram Kołtun ur. 1879 Opatówek, s. Lajba i Estery, wyzn. mojżeszowe, kawaler,

-Cyrla ur. 1887 Opatówek, c. Lajba i Estery, wyzn. mojżeszowe, panna,

Boruch Kołtun ur. 1896 Koźminek, kupiec

i Rajzla ur. 1885 Łęczyca, z d. Hamburger

Boruch Kołtun ur. 1891 Błaszki, kupiec i Ludka ur. 1891 Blaszki, z d. Madowicz,
 z dziećmi: Abram ur. 1909 Błaszki, Estera ur. 1917 Kalisz, Benjamin ur. 1921 Kalisz.

Chaim Kołtun ur. 1881 Opatówek, rodzice: Lajb i Estera z d. Rozenbaum wyzn. mojżeszowe, kupiec i żona Mindla ur. 1885 Błaszki, z d. Unger, rodzice: Izrael i Icela? z d. Jedwab, z dziećmi:-Maja ur. 1909 Kalisz,-Lipman ur. 1910 Kalisz, -Nuchem ur. 1914 Opatówek,-Lejb ur. 1916 Opatówek, -Michla ur. 1919 Opatówek.

Dawid ur. 1900 Błaszki, kupiec i Dyna ur. 1901 Działoszyn,

z d. Szulit, rodzice: Abram i Jacheta Szeftel, z synem Abramem ur. 1926 Działoszyn.

Jankev ur. 1899 Błaszki, kupiec i Sara Gitta ur. ? z d. Chrzanowska, rodzice: Kalman Moszek i Ruchla z d. Bornsztajn, z dziećmi: Abram Majer ur. 1919 Chocz, Estera Ryfka ur. 1920 Chocz, Juda ur. 1922 Kalisz, Mordka ur. 1923 Kalisz, Nuchem 1924 Kalisz, Chaja ur. 1927 Kalisz.

Josef Kołtun ur. 1870 Tłokinia, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Małka ur. 1877 Kalisz, z d. Paradyż, rodzice: Szymon i Mindla Kitcze, z dziećmi:-Nuchim /Nuchem ur. 1895 Kalisz i Ryfka ur. 1894 Kalisz, z d. Lipszyc, c. Izaaka i Ajdeli z d. Praszker, z dziećmi: Moina ur. 1920 Opatówek, Szymon ur. 1923 Opatówek, Mina ur. 1920,Halina ur. 1929 Kalisz, -Jankew ur. 1897 Opatówek-Zelig ur. 1902 Opatówek, kupiec i Gołda ur. 1910 Siernicze? pow. słupecki, rodzice: Alie i Estera z d. Fogiel, -Cypra ur. 1906 Opatówek.

-Menachem /Nuchem Majer ur. 1897 Błaszki, kupiec i Rojza ur. 1892 Sieradz, z d. Luel, z dziecmi: Estera Ryfka ur. 1919 Kalisz, Fajwel ur. 1929 Kalisz, Chaja Mojzesz ur. 1925 Kalisz, Pessa 1925 Kalisz.

Nuchim /Nuchem ur. 1895 Kalisz i Ryfka ur. 1894 Kalisz, z d. Lipszyc, c. Izaaka i Ajdeli z d. Praszker, z dziećmi: Moina ur. 1920 Opatówek, Szymon ur. 1923 Opatówek, Mina ur. 1920, Halina ur. 1929 Kalisz.

-Szaja Kołtun ur. 1872 Tłokinia, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i Chaja Basia ur. 1873 Koźminek, z d. Burzyn, rodzice: Aron Daniel ?, z dziećmi:-Jetta ur. 1894,-Boruch ur. 1896 Koźminek, kupiec i Rajzla ur. 1885 Łęczyca z d. Hamburger -Abram ur. 1907 Koźminek, -Hinda ur. 1901 Koźminek, -Chana ur. 1903 Koźminek, -Szajna Sura ur. 1909 Koźminek, -Lejb ur. 1914 Koźminek,

-Szmul Icek Kołtun ur. 1867 Łask, rodzice: Lewek i Estera z d. Rozenbaum, wyzn. mojżeszowe, kupiec i żona Estera ur. 1863 Błaszki, z d. Żabinowska, rodzice: Abram i Chaja z d. Markowicz, z dziećmi:

-Boruch ur. 1891 Błaszki, kupiec i Ludka ur. 1891 Blaszki, z d. Madowicz, z dziećmi: Abram ur. 1909 Błaszki, Estera ur. 1917 Kalisz, Benjamin ur. 1921 Kalisz...

Zelig Szmul ur. 1902 Opatówek, kupiec i Gołda ur. 1910 Siernicze? pow. słupecki, rodzice: Alie i Estera z d. Fogiel

Estera Kołtun - protoplastka rodu w Opatówku

W Opatówku w domu nr 93 chyba najstarsza przedstawicielka rodu, żona Lajba i wszystkich wymienionych powyżej braci:

-Estera Kołtun ur. 1845 Dobra, z d. Rozenbaum, c. Nachema i Frajdy, wyzn. mojżeszowe, wdowa, handel, z dziećmi: