Wieś Szulec leży w granicach gm. Opatówek, woj. kaliskie i przed wojną 1939- 45 roku zaliczano ją do wsi zamożnych z uwagi na urodzajne grunty i dobrą zabudowę. Dnia 14 czerwca 1940 w godzinach rannych czteroletni Stanisław Nowak bawiąc się nieostrożnie zapałkami podpalił słomę za zabudowaniami rolnika Stanisława Spiża, powstały ogień ogarnął naprzód stodołę Spiża, a następnie przerzucił się na inne zabudowania wsi, leżące przy szosie prowadzącej z Koźminka do Opatówka.
Panowała wówczas susza i pożar zniszczył ogółem zabudowania w 10 gospodarstwach: Stanisława Spiża, Kazimierza Kurka, Wawrzyńca Kurka, Leona Balcarczyka, Stefana Antczaka, Michała Zimnego, Michała Kołaty, Michała Frankiewicza, Józefa Szymczewskiego i Stefana Klibra.
W tym samym czasie, gdy we wsi wybuchł pożar, przybyło tam kilka samochodów z policją niemiecką, Niemcami na koniach i osadnikami niemieckimi, aby wysiedlić ze wsi rolników polskich, a na ich miejsce osiedlić osadników niemieckich. Cała wieś została otoczona Niemcami, na krańcach wsi ustawiono karabiny maszynowe i wyłapywano uciekających ze wsi mężczyzn. Niemcy sądzili bowiem, że wieś została podpalona przez Polaków z zemsty za ich wysiedlenie.
Należy nadmienić, że w tym czasie rozpoczęty się już wysiedlenia ludności polskiej w okolicznych wsiach i mieszkańcy Szulca liczyli się z takim wysiedleniem z tym, że pożar we wsi i akcja wysiedleńcza zbiegły się zupełnie przypadkowo. Zatrzymanych na miejscu Polaków osadzono w domu ludowym we wsi i rozpoczęto ich przesłuchania, zarzucając im udział w podpaleniu wsi. Zatrzymano wówczas pięciu braci Balcerczyków; Jana, Józefa, Stanisława, Leona i Stefana, Zygmunta Spiża, Mariana Kurka, Stefana Antczaka, Stefana Klibra, Józefa Skoniecznego, Marię Kliber i Annę Spiż. Zatrzymanych w czasie przesłuchania bito w okrutny sposób, aż do utraty przytomności.
Szczególnym okrucieństwem wyróżniał się funkcjonariusz w cywilu, prawdopodobnie Gestapo nazwiskiem Neumann. Obie zatrzymane kobiety zwolniono po kilku dniach, mężczyzn zaś przewieziono naprzód do aresztu gminnego w Opatówku, a stamtąd do więzienia w Kaliszu. W więzieniu w Kaliszu zatrzymanych nie przesłuchiwano. Dnia 7 lipca 1940 r. przed niemieckim sądem specjalnym w Kaliszu /Sondergericht/ postawiono w stan oskarżenia o podpalenie 7 mężczyzn: Jana, Józefa, Leona Spiż, Mariana Kurka, Stefana Antczaka, Stefana Klibra, Zygmunta Spiża. Inni mężczyźni zatrzymani w więzieniu wystąpili w charakterze świadków, podobnie zwolnione uprzednio kobiety oraz 4-letni podpalacz Stanisław Nowak. Sąd po przesłuchaniu oskarżonych, z których żaden nie przyznał się do zarzuconego mu przestępstwa, a Stefan Kliber pomówienie w oskarżeniu innych osób o podpalenie na rozprawie odwołał, wyjaśniając 12 złożył je uprzednio pod wpływem bicia, po przesłuchaniu wszystkich świadków i przeprowadzeniu na miejscu wizji lokalnej wydał wyrok uniewinniający wszystkich oskarżonych. Wyrok ten uprawomocnił się 13 lipca 1940.
Po ogłoszeniu wyroku funkcjonariusz niemiecki o nazwisku Neumann podszedł do oskarżonych i oświadczył, ze wprawdzie Sąd ich uniewinnia, ale Gestapo zatrzymuje ich do swojej dyspozycji.
Po uprawomocnieniu nie wyroku nikogo z oskarżonych, a nawet świadków nie zwolniono.
Dopiero w dniu 2 września 1940 r. zwolnione z więzienia w Kaliszu osadzonych tam świadków: Stefana i Stanisława Belcerczyków i Józefa Skoniecznego.
Natomiast wszystkich oskarżonych i prawomocnie uniewinnionych przetransportowano do więzienia na ul. Sterlinga w Łodzi, skąd po kilku miesiącach zwolniono do dom ciężko chorego Mariana Kurka, który po roku /19.07.1941/ zmarł.
Dnia 6 listopada 1940 Jana Balcerczyka, Zygmunta Spita, Stefana Klibra i Stefana Antczaka przesłano z więzienia w Łodzi do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, gdzie wszyscy 4-ej zginęli, s tym, Balcerczyk, Spiż i Antczak po koniec 1940, a Kliber w 1942.
Dnia 8 lub 9 listopada 1940 Józefa i Leona Balcerczyków przekazano etapami do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen Oranienburg, gdzie doczekali oswobodzenia.
Wine za aresztowanie i śmierć rolników ze wsi Szulec, mimo uniewinnienia ich przez Sąd niemiecki ponosi oddział zamiejscowy Gestapo w Kaliszu, a jego ówczesnym kierownikiem Wilhelmem Schönrogge, którego wydania odmówiły po wojnie władze okupacyjne angielskie.
Personalia osób, które zginęły w Auschwitz:
1./ Jan Balcerczyk, s. Leona, ur. 16.12.1914 r.
2./ Stefan Kliber, s. Marcina, ur. 9.8.1904 r.
3./ Zygmunt Spiż, s.Wojciecha, ur. 24.02.1911 *.
4./ Stefan Antczak, s. Antoniego, ur. 1908 r. zmarł po pobycie w więzieniu
5./ Kazimierz Kurek, s. Kazimierza, ur. 31.1.1917 r.
przeżyli pobyt w obozie w Sachsenhausen:
6./ Józef Balcerczyk, s. Leona, ur. 29.5.1915 r.
7./ Leon Balcerczyk, s. Leona,ur. 28.6.1923 r.
aresztowani od dnia 14 czerwca 1940 r. do dnia 2 września 1940
8./ Stefan Balcerczyk, s, Leona, ur. 19.8.1921 2.
9./ Stanisław Balcerczyk , s. Leona, ur. 30.9.1917 .
10./ Józef Skonieczny, danych brak
zwolnione po kilku dniach zatrzymania
11./ Marianna Spiż voto Kliber, c. Józefa. ur. 10.12.1913 .
12./ Helena Piotrowska, c. Wojciecha, ur. 22.12.1904
Na podstawie:
APK, Spuścizna Martyna, Sygn. 361
 |
| Auschwitz, zdj. autorka |
Dominika Pawlikowska
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz
Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.