Wirtualne Muzeum. Historia w sepii. : Polityczne oczyszczanie gruntu. Zagłada polskich elit w Wielkopolsce. A.Łuczak

sobota, 17 lutego 2018

Polityczne oczyszczanie gruntu. Zagłada polskich elit w Wielkopolsce. A.Łuczak

Historia niemiłosiernie wkroczyła do domu moich dziadków Wiewiórkowskich, do Wielkopolski. Hitler tłumaczył Niemcom "że tylko naród, którego warstwy kierownicze zostaną zniszczone, da się zepchnąć do roli niewolników" i wskazał na konieczność masowego wyniszczenia polskiej inteligencji.

Zostaliśmy nazwani Krajem Warty, którego namiestnikiem przez cały okres okupacji był Arthur Greiser. Województwo poznańskie wraz z częścią pomorskiego, łódzkiego i skrawkiem warszawskiego stało się Warthegau na podstawie dekretu Hitlera z 8 października 1939r. Dążeniem Greisera była szybka i pełna germanizacja. Zakładano, że stanie się to w ciągu 10 lat.

'Hitler dążył do politycznego oczyszczenia gruntu, terminu tego użył podczas narady z dowódcami Wehrmachtu 12 września 1939r. Celem miało być całkowite wyniszczenie elementów przywódczych.

W drugim etapie akcji politycznego oczyszczania gruntu, zwłaszcza w kwietniu i maju 1940 do obozów koncentracyjnych deportowano około 5000 osób, z których do końca wojny dożyło zaledwie kilka procent" cyt. z książki Polityczne oczyszczanie gruntu. Zagłada polskich elit w Wielkopolsce (1939-1941). A.Łuczak, A.Pietrowicz

I dalej tamże:" Rozpoczęto rozprawę z polskimi elitami-inteligencją, ziemiaństwem, duchowieństwem, oraz innymi aktywnymi politycznie i społecznie osobami"

Pytałam babcię, czy myśleli o zbliżającym się niebezpieczeństwie. Ale im się to nie mieściło w głowie, brakowało im wyobraźni na to, co za rok stanie się faktem. W 1933 dziadek Marian Wiewiórkowski / biogram tutaj/ miał 23, a w sąsiednich Niemczech już powstawał obóz koncentracyjny w Dachau. Klepsydra czasu jak okrutny strażnik już odmierzała kres młodego życia.
Dziadek uspokajał babcię, twierdząc, w myśl ówczesnej propagandy, że "Jak tylko przyjdą, damy im łupnia". Jednak gestapowcy już dobijali się do drzwi.

Ta książka jest ważna dla rodzin ofiar polityki oczyszczania gruntu, pozwala też zrozumieć rodzinom dlaczego właśnie ich bliscy zostali wybrani na listy proskrypcyjne, aresztowani, zamordowani, zamęczeni. Zostały tu omówione podstawowe założenia polityki okupanta niemieckiego wobec polskich elit w Wielkopolsce oraz metody realizacji tej polityki.

Druga część albumu ukazuje ofiary egzekucji publicznych i tajnych. W trzeciej przedstawiono losy przywódców polskiego społeczeństwa, osadzonych i zamordowanych w Forcie VII w Poznaniu. Kolejną część poświęcono wypędzeniom z domów i wysiedleniom do Generalnego Gubernatorstwa. W ostatniej części ukazano sylwetki osób deportowanych do obozów koncentracyjnych, zwłaszcza ofiary akcji prewencyjnych aresztowań, przeprowadzonych wiosną 1940 r.
Zaprezentowano kilkaset fotografii i archiwaliów, zebranych w wyniku kwerendy w archiwach, muzeach oraz zbiorach prywatnych, wśród których znaleźć można zdjęcia ofiar i egzekucji, niemieckie afisze i dokumenty oraz pamiątki po ofiarach prześladowań. Wiele z nich publikowanych jest po raz pierwszy. Niniejsza publikacja zapoznaje czytelników z ogromem strat, jakie poniosło polskie społeczeństwo w latach 1939–1941.